Τα τρία «ΟΧΙ» που ξεχάστηκαν

Το «ΟΧΙ» του Ιωάννου Μεταξά και του ελληνικού λαού κατά του αυθάδους Μουσολίνι ήταν μόνον η αρχή. Ακολούθησαν πολλά «ΟΧΙ» από επώνυμα πρόσωπα και από απλούς Ελληνες αγωνιστές. Μία μορφή που δεν προβάλλεται όσο θα έπρεπε από τα σχολικά βιβλία και τις τηλεοράσεις υπήρξε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρύσανθος, ο οποίος κράτησε στάση εθνικώς αξιοπρεπή, όπως αρμόζει σε ορθόδοξο Ελληνα ιεράρχη. Ας θυμηθούμε τα τρία «ΟΧΙ» που εξεστόμισε κατά την είσοδο των Γερμανών στην Αθήνα.

Ο Χρύσανθος Φιλιππίδης γεννήθηκε στην Κομοτηνή και σε ηλικία 32 ετών εξελέγη μητροπολίτης Τραπεζούντος του Πόντου....
Μετά τη σφαγή του ποντιακού Ελληνισμού από τους Τούρκους ήλθε στην Αθήνα και ορίστηκε εκπρόσωπος του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Με σπουδές στη Χάλκη και σε ξένα πανεπιστήμια εκλέγεται το 1938 Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος. Τον αγώνα των στρατιωτών μας στα βουνά της Βορείου Ηπείρου στήριξε και ο ίδιος και η Εκκλησία της Ελλάδος με κάθε τρόπο, ηθικό και υλικό.

Στις 27 Απριλίου του 1941 οι Γερμανοί εισήλθαν στην Αθήνα ως κατακτητές. Ο Χρύσανθος εκλήθη να μετάσχει στην επιτροπή, η οποία θα παρέδιδε επισήμως την πόλη στον Γερμανό διοικητή. Ο Αρχιεπίσκοπος αρνήθηκε και απήντησε: «Οι Ελληνες ιεράρχες δεν παραδίδουν τας πόλεις εις τον εχθρόν, αλλά καθήκον των είναι να εργασθούν διά την απελευθέρωσιν αυτών». Ηταν το πρώτο «ΟΧΙ» του Χρυσάνθου.

Ο Δήμος Αθηναίων τον ειδοποίησε ότι θα τελεσθεί δοξολογία στον μητροπολιτικό ναό και τον καλούσαν να προσέλθει. Ο Αρχιεπίσκοπος αρνήθηκε και πάλι λέγοντας: «Δοξολογία δεν έχει θέσιν επί τη υποδουλώσει της πατρίδος μας. Η ώρα της δοξολογίας θα είναι άλλη». Ηταν το δεύτερο «ΟΧΙ» του Χρυσάνθου.

Υπήρξε στη συνέχεια άλλη απαίτηση: Να ορκίσει τη γερμανοπρόβλητη κυβέρνηση Τσολάκογλου. Και ο Αρχιεπίσκοπος απήντησε: «Δεν μπορώ να ορκίσω κυβέρνησιν προβληθείσαν υπό του εχθρού. Ημείς γνωρίζομεν ότι τας Κυβερνήσεις ορίζουν ο Λαός και ο Βασιλεύς. Εδώ τώρα ούτε ο Λαός εψήφισεν την Κυβέρνησιν ούτε ο Βασιλεύς την ώρισεν». Ηταν το τρίτο «ΟΧΙ» του Χρυσάνθου.

Αντικαταστάθηκε από τον Αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό, ο οποίος διεφύλαξε τα εθνικά συμφέροντα κατά την Κατοχή. Ο Χρύσανθος εκοιμήθη στις 28/9/1949 και ετάφη στη Μονή Παναγίας Σουμελά στο Βέρμιο.

Τα «ΟΧΙ» του εμψύχωσαν την αγωνιστικότητα των Ελλήνων.

Κωνσταντίνος Χολέβας

Πηγή: Ι.Ν. Αγίων Χαραλάμπους & Αντωνίου Κρύα Ιτεών Πατρών: