,ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΤΩΝ 49 ΠΡΟΚΡΙΤΩΝ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΤΣΑΜΗΔΩΝ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΩΝ [29/9/1943]
.Ἀπό τὸ βιβλίο τοῦ Παναγιώτη Χρ. Τσαμάτου: «’Eν Παραμυθία τῇ 29/ 9/ 1943». Παραμυθιᾶ Σεπτέμβριος 2007.
.
Στὶς 7 τὸ πρωὶ τῆς 29ης Σεπτεμβρίου 1943,
τὸ κροτάλισμα τῶν γερμανικῶν πολυβόλων θέρισε τὶς ζωὲς τῶν 49
«προκρίτων» τῆς Παραμυθιᾶς. Ἀπό τὸ χάραμα οἱ ἄνδρες εἶχαν μεταφερθεῖ
στὸν προκαθορισμένο τόπο ἐκτελέσεως, ὅπου ἀπό τὴν προηγούμενη ἡμέρα
εἶχαν ἀνοιχτεῖ ὁμαδικοί τάφοι.......
Προηγήθηκαν τραγικὲς σκηνὲς, ὅπως ἐκείνη ποὺ ὁ πατέρας Νικόλαος Μπάρμπας παρακαλοῦσε χωρὶς ἀποτέλεσμα νὰ ἀφήσουν ἐλεύθερο τὸν 16χρονο
μοναδικὸ γιὸ του Σπῦρο, γιὰ νὰ προστατευθοῦν οἱ ἀνήλικες κόρες καὶ
ἀδελφές. Καὶ ὁ γιὸς Σπῦρος παρακαλοῦσε νὰ ἐκτελέσουν τὸν ἴδιο κι ὄχι τὸν
πατέρα του. Ὅσοι προσπάθησαν νὰ δραπετεύσουν, ἐκτελέστηκαν ἀπό τὶς
σφαῖρες τῶν μουσουλμάνων τσάμηδων ποὺ εἶχαν περικυκλώσει τὸν τόπο
ἐκτελέσεως. Σὲ ὅλη τὴν διάρκεια τῆς ἰταλογερμανικῆς κατοχῆς [1941-1944],
ἀλλά ἰδιαίτερα τὸ Φθινόπωρο τοῦ 1943, ἡ Ἤπειρος πλήρωσε μὲ πολὺ ὁδυνηρό
τρόπο τα τίμημα τῆς ἐφαρμογῆς τῆς «συλλογικῆς εὐθύνης» ποὺ ἐφάρμοσαν οἱ
κατακτητὲς. Οἱ Ἱεροί τόποι μαρτυρίου καὶ ὁλοκαυτώματος, Κομμένο, Μουσιώτιτσα, Λυγκιάδες, καὶ Παραμυθιᾶ, πλήρωσαν βαρὺ τίμημα στὸ ὅνομα τῆς «συλλογικῆς εὐθύνης».
Ἡ θυσία τῆς Παραμυθιᾶς ἔχει μία θλιβερὴ
ἰδιαιτερότητα. Διότι τὰ θύματα ποὺ ἐπί τῷ πλείστῳ ἦταν στενοὶ συγγενεῖς,
δὲν ἦταν διαλεγμένα στὴν τύχη. Ἦταν γονεῖς μὲ τὰ παιδιὰ τους, ἀνήψια
καὶ θεῖοι. Βασικὸς συντελεστὴς τῶν τραγικῶν γεγονότων ἦταν ἡ ἡγεσία τῶν μουσουλμάνων τσάμηδων,
κατοίκων τῆς περιοχῆς ποὺ συμπαρέσυρε σὲ μία γενιτσαρικὴ ἐγκληματική
συμπεριφορὰ ἀπέναντι στοὺς χριστιανοὺς συμπολίτες καὶ συγχωριανοὺς τους
ὁλόκληρη τὴν μουσουλμανικὴ μειονότητα τῆς Θεσπρωτίας. Ἡ ἐκτέλεση τῶν 49
χριστιανῶν τῆς Παραμυθιᾶς, ἦταν τὸ ἀποκορύφωμα μιᾶς ἀτέλειωτης σειρᾶς
ἐγκλημάτων πολέμου ποὺ διέπραξαν οἱ τσάμηδες, σὲ ἀγαστή συνεργασία μὲ
τὶς δυνάμεις κατοχῆς. Μόνοι τους ὁδήγησαν ὁλόκληρη τὴν μουσουλμανικὴ
μειονότητα τῆς Θεσπρωτίας νὰ ἀκολουθήσῃ τὸν στρατὸ κατοχῆς καὶ μετὰ τὴν
κατάρρευσή του,τὸν ἀκολούθησαν στὴν ὑποχώρηση καὶ ἔξοδό του ἀπό τὴν
Ἑλλάδα.
Πρὸς τὸ τέλος τοῦ πολέμου, ὁ Ναπολέων Ζέρβας μὲ τὸν ΕΔΕΣ
κυνήγησε τοὺς συνεργάτες τῶν Γερμανῶν. Οἱ τσάμηδες φοβούμενοι τὰ
ἀντίποινα, ἐγκατέλειψαν τὴν περιοχὴ γιὰ νὰ μὴν λογοδοτήσουν στὰ
δικαστήρια δοσιλόγων.
[Στὴν φωτογραφία βλέπουμε ἕναν
ἀπό τοὺς ἐκτελεσθέντες. Εἶναι ὁ Γυμνασιάρχης Κωνσταντῖνος Σιωμόπουλος
στὶς σκάλες τοῦ Γυμνασίου Παραμυθιᾶς μὲ μαθητὲς καὶ μαθήτριες τῆς τάξεως
τοῦ 1939. Πηγὴ τὸ βιβλίο τοῦ κυρίου Τσαμάτου].
πηγή
eistorias.wordpress.