Επειδή η επιθυμία μας στο Έκτακτο Παράρτημα
είναι να δούμε το θρυλικό ναό των Αγίων Αποστόλων να ανοικοδομείται
κάποτε, ψάξαμε (συνεργάτες και αναγνώστες της διαδικτυακής αυτής
προσπάθειας) τί έχουν πει και αν έχουν πει κάτι σχετικό οι Άγιοι της
πίστης μας. Πραγματικά το αποτέλεσμα της έρευνας μάς εντυπωσίασε!
Υπενθυμίζω ότι ο ναός των Αγίων Αποστόλων χτίστηκε από τον Άγιο Κωνσταντίνο, τον πρώτο μας Αυτοκράτορα, και στη θέση του ο Ιουστινιανός και η Θεοδώρα έχτισαν μεγαλύτερο (σχεδόν όσο ο ναός της Αγίας Σοφίας). Οι εξερευνητικές αποστολές, που ο ίδιος ο πρώτος αυτοκράτορας έστελνε σε όλη την οικουμένη προς ανακάλυψη των ιερών λειψάνων των Αγίων Αποστόλων, απέφεραν την ανακάλυψη και μεταφορά τριών Αποστόλων στο μεγάλο ναό, που επιπλέον αποτελούσε το αυτοκρατορικό νεκροταφείο, καθώς και αυτό των πατριαρχών.
Κατά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453, ο ναός καταστράφηκε ολοκληρωτικά από φανατικούς δερβίσηδες, οι οποίοι με ρόπαλα και λοστούς κατέστρεφαν επί 14 ώρες το ναό. Αφού συνέθλιψαν τα ιερά λείψανα και τα οστά των αυτοκρατόρων, έριξαν τα υπολείμματα σε μια ασβεστοκάμινο.
Μέσα από το όραμα - προφητεία ενός μεγάλου Αγίου της Ορθοδοξίας μας, του Αγίου Ανδρέα του δια Χριστόν σαλού, μαθαίνουμε για ένα περίεργο και εκπληκτικό συμβάν, που εξελίσσεται στον τέταρτο λόφο της Επτάλοφης Πόλης, όπου σήμερα στη θέση του ναού βρίσκεται το μιαρό τζαμί του πορθητή.
Διαβάζουμε από το βίο του Αγίου Ανδρέα*:
(...) Γυρίζει τότε και βλέπει τον σταυρό να υψώνεται σαν με ολόχρυσα φτερά στη μέση της Πόλεως, εκπέμποντας φωτεινές ακτίνες.
Όταν χάθηκε από τα μάτια του, στάθηκε ο όσιος στη μέση της στοάς κοιτάζοντας προς το ναό των Αγίων Αποστόλων. Τον είδε όμως αλλαγμένο. Με εντολή του Θεού είχε γίνει πεντάτρουλλος σταυροειδής, μεγαλοπρεπής και στην ομορφιά ασυναγώνιστος. Στη μέση του ναού είδε τον Κύριο καθισμένο σε θρόνο, και γύρω Του να στέκονται Χερουβείμ και Σεραφείμ και όλη η στρατιά των επουρανίων δυνάμεων με φόβο και τρόμο. Άπλωσε τότε τα χέρια ο όσιος και φώναξε:
- "Μνήσθητί μου, Κύριε, εν τη Βασιλεία Σου".
Την ώρα εκείνη έπεσε σε έκσταση και προφήτευσε ότι θα ξανακτισθεί ο ναός από κάποιον ευσεβή βασιλιά, μεγαλύτερος και ωραιότερος, όπως ακριβώς τον είδε.
Γ.Θ : Αν ψάξετε το βίο του Αγίου Ανδρέα του δια Χριστόν σαλού, θα δείτε ότι έζησε επί αυτοκράτορος Λέοντος ΣΤ' του Σοφού. Η άποψη αυτή είναι η επικρατέστερη.
Παρόλα αυτά υπάρχει και η εκδοχή που υποστηρίζει ότι έζησε επί αυτοκράτορος Λέοντος Α' του Μακέλλη.
Η διχογνωμία αυτή έχει τεράστια σημασία, γιατί εάν ο Άγιος έζησε επί Λέοντος Α', τότε ο αναμενόμενος ευσεβής βασιλιάς, που θα ανοικοδομούσε το ναό των Αγίων Αποστόλων, είναι πιθανό να ήταν ο Ιουστινιανός.
Εάν όμως ο Άγιος έζησε στα χρόνια του Λέοντος ΣΤ' του Σοφού (μερικούς αιώνες μετά την ανοικοδόμηση του Ιουστινιανού), τότε αυτό σημαίνει ότι ο ευσεβής βασιλιάς, που θα ξανακτίσει το ναό, δεν έχει έρθει ακόμη.
Υπάρχουν πάντως επιστημονικές έρευνες, διδακτορικές διατριβές και κυρίως τα στοιχεία μέσα από τους συναξαριστές, που υποστηρίζουν ότι έζησε επί Λέοντος ΣΤ'.
Οι μόνες παρεμβάσεις, που έγιναν στον ναό μετά τη βασιλεία του Λέοντα ΣΤ' και πριν την ολική του καταστροφή, ήταν η προσθήκη αγάλματος του Αρχαγγέλου Μιχαήλ από τον Αυτοκράτορα Μιχαήλ Η' Παλαιολόγο και μια αναπαλαίωση από το Ανδρόνικο Β' Παλαιολόγο λίγο πριν την εγκατάλειψη και ερήμωσή του.
Επειδή δεν υπάρχουν σχέδια του ναού για το πως ακριβώς ήταν, ανακαλύψαμε τα σχέδια του πανομοιότυπου Βυζαντινού ναού του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στην Έφεσο και σας τα παρουσιάζουμε με την ευχή κάποτε να χρησιμοποιηθούν για την ανοικοδόμησή του...
*ΟΣΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ο διά Χριστόν σαλός, Ι.Μ. Παρακλήτου, σελ. 106
Υπενθυμίζω ότι ο ναός των Αγίων Αποστόλων χτίστηκε από τον Άγιο Κωνσταντίνο, τον πρώτο μας Αυτοκράτορα, και στη θέση του ο Ιουστινιανός και η Θεοδώρα έχτισαν μεγαλύτερο (σχεδόν όσο ο ναός της Αγίας Σοφίας). Οι εξερευνητικές αποστολές, που ο ίδιος ο πρώτος αυτοκράτορας έστελνε σε όλη την οικουμένη προς ανακάλυψη των ιερών λειψάνων των Αγίων Αποστόλων, απέφεραν την ανακάλυψη και μεταφορά τριών Αποστόλων στο μεγάλο ναό, που επιπλέον αποτελούσε το αυτοκρατορικό νεκροταφείο, καθώς και αυτό των πατριαρχών.
Κατά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453, ο ναός καταστράφηκε ολοκληρωτικά από φανατικούς δερβίσηδες, οι οποίοι με ρόπαλα και λοστούς κατέστρεφαν επί 14 ώρες το ναό. Αφού συνέθλιψαν τα ιερά λείψανα και τα οστά των αυτοκρατόρων, έριξαν τα υπολείμματα σε μια ασβεστοκάμινο.
Μέσα από το όραμα - προφητεία ενός μεγάλου Αγίου της Ορθοδοξίας μας, του Αγίου Ανδρέα του δια Χριστόν σαλού, μαθαίνουμε για ένα περίεργο και εκπληκτικό συμβάν, που εξελίσσεται στον τέταρτο λόφο της Επτάλοφης Πόλης, όπου σήμερα στη θέση του ναού βρίσκεται το μιαρό τζαμί του πορθητή.
Διαβάζουμε από το βίο του Αγίου Ανδρέα*:
(...) Γυρίζει τότε και βλέπει τον σταυρό να υψώνεται σαν με ολόχρυσα φτερά στη μέση της Πόλεως, εκπέμποντας φωτεινές ακτίνες.
Όταν χάθηκε από τα μάτια του, στάθηκε ο όσιος στη μέση της στοάς κοιτάζοντας προς το ναό των Αγίων Αποστόλων. Τον είδε όμως αλλαγμένο. Με εντολή του Θεού είχε γίνει πεντάτρουλλος σταυροειδής, μεγαλοπρεπής και στην ομορφιά ασυναγώνιστος. Στη μέση του ναού είδε τον Κύριο καθισμένο σε θρόνο, και γύρω Του να στέκονται Χερουβείμ και Σεραφείμ και όλη η στρατιά των επουρανίων δυνάμεων με φόβο και τρόμο. Άπλωσε τότε τα χέρια ο όσιος και φώναξε:
- "Μνήσθητί μου, Κύριε, εν τη Βασιλεία Σου".
Την ώρα εκείνη έπεσε σε έκσταση και προφήτευσε ότι θα ξανακτισθεί ο ναός από κάποιον ευσεβή βασιλιά, μεγαλύτερος και ωραιότερος, όπως ακριβώς τον είδε.
Γ.Θ : Αν ψάξετε το βίο του Αγίου Ανδρέα του δια Χριστόν σαλού, θα δείτε ότι έζησε επί αυτοκράτορος Λέοντος ΣΤ' του Σοφού. Η άποψη αυτή είναι η επικρατέστερη.
Παρόλα αυτά υπάρχει και η εκδοχή που υποστηρίζει ότι έζησε επί αυτοκράτορος Λέοντος Α' του Μακέλλη.
Η διχογνωμία αυτή έχει τεράστια σημασία, γιατί εάν ο Άγιος έζησε επί Λέοντος Α', τότε ο αναμενόμενος ευσεβής βασιλιάς, που θα ανοικοδομούσε το ναό των Αγίων Αποστόλων, είναι πιθανό να ήταν ο Ιουστινιανός.
Εάν όμως ο Άγιος έζησε στα χρόνια του Λέοντος ΣΤ' του Σοφού (μερικούς αιώνες μετά την ανοικοδόμηση του Ιουστινιανού), τότε αυτό σημαίνει ότι ο ευσεβής βασιλιάς, που θα ξανακτίσει το ναό, δεν έχει έρθει ακόμη.
Υπάρχουν πάντως επιστημονικές έρευνες, διδακτορικές διατριβές και κυρίως τα στοιχεία μέσα από τους συναξαριστές, που υποστηρίζουν ότι έζησε επί Λέοντος ΣΤ'.
Οι μόνες παρεμβάσεις, που έγιναν στον ναό μετά τη βασιλεία του Λέοντα ΣΤ' και πριν την ολική του καταστροφή, ήταν η προσθήκη αγάλματος του Αρχαγγέλου Μιχαήλ από τον Αυτοκράτορα Μιχαήλ Η' Παλαιολόγο και μια αναπαλαίωση από το Ανδρόνικο Β' Παλαιολόγο λίγο πριν την εγκατάλειψη και ερήμωσή του.
Επειδή δεν υπάρχουν σχέδια του ναού για το πως ακριβώς ήταν, ανακαλύψαμε τα σχέδια του πανομοιότυπου Βυζαντινού ναού του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στην Έφεσο και σας τα παρουσιάζουμε με την ευχή κάποτε να χρησιμοποιηθούν για την ανοικοδόμησή του...
*ΟΣΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ο διά Χριστόν σαλός, Ι.Μ. Παρακλήτου, σελ. 106
πηγή volcanotimes.
