πηγή: hellas-orthodoxy.
Τριώδιο λέγεται το λειτουργικό
βιβλίο [δηλ. βιβλίο που διαβάζεται στην εκκλησία κατά τις διάφορες
ακολουθίες] που περιέχει υμνολογικό υλικό κυρίως του Εσπερινού και του
Όρθρου και
χρησιμοποιείται μαζί με το Μηναίο και την Παρακλητική στις Ιερές
Ακολουθίες της περιόδου από Κυριακής του Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι το
Μεγάλο Σάββατο.
Ονομάζεται Τριώδιο, γιατί στις ιερές ακολουθίες του όρθρου, όχι των Κυριακών αλλά των άλλων ημερών της εβδομάδας, οι Kανόνες αντί να έχουν εννέα ωδές, όπως είναι η γνωστή και συνήθης μορφή τους, έχουν τρεις ωδές (=Τριώδιον),
οι οποίες είναι σταθερά στην Η΄ και την Θ΄ ωδή και διαδοχικά μία από
τις πέντε πρώτες [Κανόνας: σπουδαίο μουσικό και ποιητικό είδος του
Βυζαντίου, στο οποίο είναι γραμμένα τα περισσότερα μουσικά μέρη που
ψάλλονται στην εκκλησία, κατά τον Όρθρο. Ποιητές κανόνων ήταν και
μεγάλοι άγιοι, όπως οι άγιοι Ιωάννης Δαμασκηνός, Κοσμάς ο Μελωδός,
Ανδρέας Κρήτης, Ιωσήφ ο Υμνογράφος κ.ά., αλλά υπάρχουν και σύγχρονοι
υμνογράφοι, όπως ο Γέροντας Γεράσιμος Μικραγιαναννίτης (δηλ. από τη
"Μικρά Αγία Άννα" του Αγίου Όρους) κ.ά.].
Η περίοδος του Τριωδίου έχει σκοπό να
μας προετοιμάσει με νηστεία, προσευχή και μετάνοια, για να υποδεχθούμε
τα Άγια Πάθη του Κυρίου μας και την ένδοξη Ανάσταση Του. Το Πάσχα
μας αποτελεί το διαρκές πέρασμα μας, την είσοδο μας στην «καινή ζωή της
Βασιλείας». Για να βιωθεί με περισσότερη εσωτερικότητα η «εορτή των εορτών», είναι απαραίτητη η κατάλληλη εσωτερική προετοιμασία. Αυτή την διασφαλίζει η ευλογημένη περίοδος του Τριωδίου.
Η
κατανυκτική περίοδος του Τριωδίου, που μέσα στους κόλπους της
περιλαμβάνει τη Μεγάλη Σαρακοστή, αποτελεί για όλους τους πιστούς μοναδική ευκαιρία και δυνατότητα για πορεία μετανοίας.
Την πνευματική πορεία μας την χαρακτηρίζει η μετάνοια που πρέπει να
είναι συνεχής. Βέβαια, στην περίοδο της Μεγάλης Σαρακοστής χρειάζεται να
είναι πιο έντονη μια και αυτή μας οδηγεί στον εορτασμό του Σταυρο-Αναστάσιμου Πάσχα. Να καθαρίσουμε δηλαδή την ύπαρξη μας από κάθε «μολυσμόν σαρκός και πνεύματος» και να δεχθούμε τον Χριστό στην ζωή μας.
Η περίοδος του Τριωδίου καλύπτει:α. Τις τρεις εβδομάδες πριν από τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή (22 ημέρες).
β. Τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή (40 ημέρες, από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι την Παρασκευή πριν από το Σάββατο του Λαζάρου).
γ. Τις δυο ήμερες Σάββατο του Λαζάρου και Κυριακή των Βαΐων (συνδετικές ήμερες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής με τη Μεγ. Εβδομάδα).
δ. Τη Μεγάλη Εβδομάδα (6 ημέρες).
β. Τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή (40 ημέρες, από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι την Παρασκευή πριν από το Σάββατο του Λαζάρου).
γ. Τις δυο ήμερες Σάββατο του Λαζάρου και Κυριακή των Βαΐων (συνδετικές ήμερες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής με τη Μεγ. Εβδομάδα).
δ. Τη Μεγάλη Εβδομάδα (6 ημέρες).
ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ ΤΟΥ ΤΡΙΩΔΙΟΥ
Οι τρεις πρώτες εβδομάδες λέγονται στην εκκλησιαστική γλώσσα «προφωνήσιμοι» διότι προαναφωνούν τους αγώνες που έχουμε να κάνουμε εναντίον των παθών και των δαιμόνων κατά την διάρκεια της Αγίας Τεσσαρακοστής.
Οι τρεις πρώτες εβδομάδες λέγονται στην εκκλησιαστική γλώσσα «προφωνήσιμοι» διότι προαναφωνούν τους αγώνες που έχουμε να κάνουμε εναντίον των παθών και των δαιμόνων κατά την διάρκεια της Αγίας Τεσσαρακοστής.
Η Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου
Την
Κυριακή αυτή διαβάζεται η ομώνυμη παραβολή στην οποία διακρίνουμε τα
αποτελέσματα της υπερήφανης προσευχής του «δικαίου» Φαρισαίου που τελικά
δεν εισακούστηκε και της ταπεινής προσευχής του αμαρτωλού Τελώνου, του οποίου (η προσευχή) ανέβει στον ουρανό ως θυμίαμα και εισακούστηκε.
Με αυτόν τον τρόπο η Εκκλησία μας βοήθα να συνειδητοποιήσουμε την ανάγκη προσεγγίσεως της υψοποιού ταπεινώσεως, την οποία κάθε χριστιανός πρέπει να επιδιώκει μέσα στην περίοδο της αγίας Τεσσαρακοστής και κατ’ επέκταση στη ζωή του.
Ο
ταπεινός άνθρωπος δεν κινδυνεύει να πέσει. «Ο υποκάτω πάντων ων, που
πεσείται;» λέγουν οι Πατέρες. Δηλ. αυτός που τοποθετεί και θεωρεί τον
εαυτόν του κάτω – κάτω, χαμηλότερα απ’ όλους, που θα πέσει; Και ο Μέγας Αντώνιοςέλεγε:
«Είδα όλες τις παγίδες του εχθρού να έχουν απλωθεί πάνω στη γη και είπα
λυπημένος: Ποίος άραγε μπορεί να τις αποφύγει; Και άκουσα φωνή πού
έλεγε: Η ταπεινοφροσύνη!».
Η
Εκκλησία μας θέλοντας να μας διδάξει την ταπείνωση του Τελώνη και να
μας προφυλάξει από την υπερηφάνεια του Φαρισαίου, μας καλεί να ψάλλουμε:
«Φαρισαίου φύγωμεν υψηγορίαν, και τελώνου μάθωμεν τό ταπεινόν, εν
στεναγμοίς πρός τόν Σωτήρα».
- See more at: http://hellas-orthodoxy.blogspot.gr/2016/02/blog-post_78.html#sthash.YZfop5gX.dpufΤι είναι το Τριώδιο που ξεκινά σήμερα και ολοκληρώνεται το Μεγάλο Σάββατο;
08ΦΕΒ