Ο Παπαπασχάλης ήταν εφημέριος στη Σακάρσκα (Λιβαδοχώρι) την γενέτειρά του. Οi κομιτατζήδες σκότωσαν τον πατέρα του, την μητέρα του και άλλους συγγενείς του. Έκαψαν το σπίτι του με τις αποθήκες, τούς στάβλους κι’ όλο το περιεχόμενό του. Οι φτωχοί παπάδες ήταν ό κύριος στόχος των ελευθερωτών, όταν δεν δέχονταν να δηλώσουν ότι ήταν Βούλγαροι. Αυτοί, φαίνεται, είχαν κινητοποιήσει τις τουρκικές στρατιές πού εμπόδιζαν να κατεβή απ’ τον βορρά ή «ελευθερία»...
Οι Τούρκοι εξ άλλου δεν θέλησαν ούτε απλή άδεια οπλοφορίας να του δώσουν. Ο “στρατάρχης” όπου πήγε να παραπονεθή, τον έδιωξε με βρισιές. Λησμόνησαν οι Τούρκοι ότι είχε κι αυτός βοηθήσει στην εξόντωση τής συμμορίας, πού είχε ό αρχηγός της στη τσάντα του κοντά στ’ άλλα έγγραφα και το περίφημο εκείνο «Τσεκούρι στον Ντόκτορ Γιάννη», «μολύβι, στον Έλληνα πρόξενο κλπ».
Ο Παπαπασχάλης έκαμε τότε μιάν ηρωική χειρονομία. Συγκέντρωσε γύρω του εννιά παλληκάρια, συγγενείς και συγχωριανούς του, και ανακηρύχτηκε αρχηγός με το ψευδώνυμο καπετάν Ανδρούτσος. Αφού οι Βούλγαροι και Τούρκοι τον κυνήγησαν, αποφάσισε να τούς κηρύξη και αυτός διμέτωπο πόλεμο. Μα δεν στάθηκε τυχερός. Έπειτα από τέσσερες μήνες τον Φεβρουάριο του 1907, στο χωριό Νικοσλάν (Νικόκλεια) τής Νιγρίτας κυκλώθηκε από μεγάλη στρατιωτική δύναμη και πολλούς μπασιμπουζούκους με αρχηγό ένα πρώην λήσταρχο. Τον πρόδωσε κάποιος Τούρκος ψευτοφίλος του.
Επιχείρησε αποφασιστική έξοδο. Βρήκε όμως παντού πολλούς Τούρκους, πού είχαν πιάσει όλες τις διαβάσεις. Γύρισε πίσω και οχυρώθηκε σε δυό σπίτια. Οι Τούρκοι του πρότειναν να παραδοθή. Οποιοσδήποτε θα είχε δεχτή. Είχε τίτλους να παρουσιάση στους Τούρκους και κανένα έγκλημα δεν τον βάρυνε. Αποκρίθηκε όμως με τουφεκιές. Άρχισε ή μάχη πού βάσταξε σφοδρή, κοντά τρεις ώρες. Πήρε δυό βαρειά τραύματα. Έπεσαν πλάι του τρεις σύντροφοί του. Ωστόσο εξακολουθούσε να πολεμά. Προσπάθησε να διευκολύνη με τα πυρά του τη διαφυγή τριών άλλων συντρόφων του. Και τα κατάφερε. Γλύτωσαν. Έτριξε όμως και την τελευταία σφαίρα.
Οι Τούρκοι τον βρήκαν μισοπεθαμένο από την αιμορραγία. Τον αποτελείωσαν με μαχαιριές, λογχισμούς, κλωτσιές και τον πέταξαν σ’ ένα λάκκο μαζί με τούς τρεις άλλους νεκρούς σαν σκυλί, χωρίς παπά και άλλη χριστιανική ιεροπραξία. Και σαν να μη έφταναν όλα αυτά, φυλάκισαν τον αδελφό του, άλλους συγχωριανούς και πολλούς προκρίτους από πολλά χωριά. Είχαν και οι Τούρκοι δεκατέσσερις νεκρούς, όπως γράφει στην αναφορά του ό πρόξενος. Ήταν πραγματικά ό Παπαπασχάλης μιά ηρωϊκή όσο και αγνή μορφή, πού είχε από τότε λησμονηθή. Θα είχε απομείνει ολότελα άγνωστος, αν έλειπε ή έκθεση του προξένου τής 27 Φεβρουαρίου του 1907.
Πηγή: Γεωργίου Μόδη, Ο Μακεδονικός Αγών και η νεώτερη μακεδονική ιστορία, εκδ. Β’ Εταιρίας Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 2007.
πηγή: .e-istoria.
