 |
| Σχεδιόγραμμα της Κλίμακας των αρετών. Σχεδιαστική απόδοση Γ.Τ.Α. |
α) Ο συγγραφέας της «Κλίμακος» όσιος Ιωάννης ο Σιναΐτης (525 – 600 μ. Χ.)
Ο
όσιος Ιωάννης ο Σιναΐτης, ο συγγραφέας της «Κλίμακος», γεννήθηκε κατά
το έτος 525 μ. Χ. σε άγνωστή μας περιοχή, πιθανόν νησιώτικη ή παραλιακή.
Η πατρική του οικογένεια ήταν εύπορη και γι’ αυτό μπόρεσε και του
πρόσφερε ανώτερη μόρφωση. Λόγω αυτής της ανώτερης μόρφωσής του έλαβε
αργότερα την προσωνυμία «Σχολαστικός»..........
Σε
ηλικία 16 ετών ο Ιωάννης έφυγε απ’ την πατρίδα του και μετέβη στην ιερά
μονή της Μεταμορφώσεως και της Αγίας Αικατερίνης Σινά, όπου μόνασε για
λίγα χρόνια. Κατόπιν αποσύρθηκε σε ένα σπήλαιο, που βρισκόταν κοντά στη
μονή της μετανοίας του και ασκήτεψε εκεί επί σαράντα έτη. Κατά την
άσκησή του στην έρημο όξυνε σε ύψιστο βαθμό την ευφυΐα του,
πολλαπλασίασε τη σοφία του κι ενδυνάμωσε την έφεσή του προς το θείο.
Στην έρημο επίσης, ανέβηκε στις κορυφές της αγιότητας, απόκτησε το
χάρισμα της θαυματουργίας, μυήθηκε στις υπερφυείς θεωρίες, συνέγραψε το
περίφημο βιβλίο «Κλίμαξ» και κατέστη για όλους τους Μοναχούς ο
θεοφώτιστος διδάσκαλος, ο απαράμιλλος καθηγητής τους.
 |
Ο όσιος Ιωάννης της Κλίμακος.
|
Προς
το τέλος της ζωής του αναδείχτηκε, για ένα μικρό χρονικό διάστημα,
Ηγούμενος στη μονή του Σινά και μετά αποσύρθηκε στο προσφιλές του
σπήλαιο. Εκοιμήθη την 30η Μαρτίου του 600 μ. Χ., σε ηλικία 75 ετών και «ωραϊσμένος ταις αρεταίς εις νυμφώνα της αρρήτου δόξης συνεισήλθε» (υμνογράφος Ιγνάτιος).
Η Εκκλησία μας τον κατέταξε στη χορεία των Οσίων της και τον τιμά δύο φορές το χρόνο, την 30η Μαρτίου και την Δ΄ Κυριακή των Νηστειών. Το Απολυτίκιο της εορτής του έχει ως εξής:
Απολυτίκιον. Ήχος γ΄.
Θείαν κλίμακα υποστηρίξας, την των λόγων σου μέθοδον πάσι,
μοναστών υφηγητής αναδέδειξαι, εκ πρακτικής, Ιωάννη, καθάρσεως προς θεωρίας ανάγων την έλαμψιν. Πάτερ Όσιε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.
β) Το βιβλίο Η «Κλίμαξ» του Ιωάννου Σιναΐτου.
Το αναφερόμενο βιβλίο «Κλίμαξ» του Ιωάννου Σιναΐτου είναι ένα αριστούργημα της ασκητικής Γραμματείας του 6ου
μ. Χ. αιώνα, που περιλαμβάνει πολλές θεόπνευστες διδαχές και κοινοποιεί
σημαντικές αλήθειες της πίστεώς μας. Για τους λόγους αυτούς, το υπόψη
σύγγραμμα πρέπει να γίνει μόνιμο κτήμα και προσφιλές ανάγνωσμα όλων των
πιστών Χριστιανών, που ποθούν ν’ ακολουθήσουν εδώ στη γη τη ζωή των
αγγέλων. Ο ίδιος ο συγγραφέας του όσιος Ιωάννης προτείνει τη διαρκή
μελέτη εκ μέρους μας του αναφερόμενου βιβλίου και την πιστή τήρηση των
υποδείξεών του, με το παρακάτω κείμενό του:
 |
| Η Κλίμακα των Αρετών. Μικρογραφία σε βυζαντινό χειρόγραφο. |
«Κλίμαξ θείας ανόδου
Σε
αυτούς που θέλουν να γραφούν τα ονόματά τους στο βιβλίο της ζωής, το
παρόν βιβλίο υποδεικνύει καθαρά τον άριστο δρόμο. Εάν το αναγνώσωμε, θα
διαπιστώσωμε, ότι όσους το έχουν ως οδηγό, τους χειραγωγεί με ασφάλεια
και τους διασώζει από κάθε ολέθριο πρόσκομμα. Μας προβάλλει κλίμακα, που
ξεκινά από τα γήινα και φθάνει στα ουράνια, με τον Θεόν ακουμπισμένον
επάνω στην άκρη της. Αυτήν βέβαια, νομίζω, πως και ο «πτερνιστής» Ιακώβ,
αυτός που υπεσκέλισε τα πάθη, αντίκρυσε, ενώ κοιμόταν και αναπαυόταν
επάνω στο ασκητικό κρεββάτι. Εμπρός λοιπόν κι εμείς να προχωρήσωμε,
παρακαλώ, με προθυμία και πίστι σ’ αυτήν την νοερά και ουρανοδρόμο
ανάβασι, που σαν αρχή έχει την «αποταγή» των γηίνων και τέλος τον Θεόν
της αγάπης».
ΣΗΜΕΙΩΣΗ. Βλέπε εκτενέστερη μελέτη του Γιώργου Αλεξίου για την «Κλίμακα των Αρετών» στον Ιστότοπο «Χριστιανική Καστοριά»:
 |
| Η Κλίμακα των Αρετών. Έργο Εμμανουήλ Τζάνε, έτ. 1663. |
 |
 |
Η Παναγία ως νοητή κλίμακα των αρετών.
Στο δεξί της χέρι κρατάει σμικρογραφία
συμβολικής κλίμακος. Ρωσική εικόνα 16ου αι.
|
 |
| Η συμβολική αλυσίδα των παθών, κατά τον όσιο Ιωάννη της Κλίμακος. Σχεδιαστική απόδοση Γ.Τ.Α. |
