Μάχες που έγραψαν την ιστορία. Μαραθώνας 490 π.Χ. Δείτε τη μάχη σε ψηφιακή αναπαράσταση

Ένα συνταγματάρχης του Αμερικανικού Στρατού μετά από 20 χρόνια υπηρεσίας,αποστρατεύθηκε και αποφάσισε να ασχοληθεί με την στρατιωτική ιστορία.

Ο Μάϊκλ Λι Λάνινγκ, βετεράνος του πολέμου στο Βιετνάμ, έγραψε 14 βιβλία στρατιωτικής ιστορίας. Ένα απ΄ αυτά είναι και "Οι 100 μεγαλύτερες μάχες όλων των εποχών", που στην Ελλάδα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΕΝΑΛΙΟΣ.
Απ΄ αυτές τις 100 μάχες που ο συνταγματάρχης περιγράφει με πολύ απλό τρόπο ώστε να μπορούν να διαβάσουν ακόμη και αναγνώστες που δεν είναι στρατιωτικοί, επιλέξαμε ορισμένες που πρώτα απ΄ όλα έχουν σχέση μ΄ εμάς τους Έλληνες.

Η επιλογή του συνταγματάρχη Λάνινγκ έχει γίνει με βάση το ρόλο που έπαιξε η έκβαση αυτών των μαχών στην ιστορία του πλανήτη. Κάθε μέρα θα παρουσιάζουμε και από μία.

Ξεκινάμε λοιπόν με τη μάχη που πάντα γοητεύει τους Έλληνες. Τη Μάχη του Μαραθώνα. Στις Θερμοπύλες είχαμε πολύ πρόσφατα αναφερθεί.

Εκτός από το κείμενο του Αμερικανού συνταγματάρχη,μπορείτε να δείτε την Μάχη του Μαραθώνα και σε ψηφιακή αναπαράσταση.



Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΜΑΡΑΘΩΝΑ


Η μάχη στην πεδιάδα του Μαραθώνα το 490 π.Χ. τερμάτισε μια μεγάλη περσική εισβολή στην Ευρώπη και καθιέρωσε τους Έλληνες ως κυρίαρχη στρατιωτική δύναμη. Πρόσφερε επίσης την ενοποίηση που οδήγησε τελικά στην ανάδειξη της Ελλάδας ως θεμελίου του Δυτικού πολιτισμού.

Το 556 π.Χ. ο Κύρος διαδέχτηκε τον πατέρα του στην εξουσία στην περσική περιοχή του Ανσάν, η οποία βρισκόταν υπό τον έλεγχο των Μήδων.

Λίγο αργότερα ο Κύρος, που θα γινόταν σύντομα γνωστός ως «Μέγας», άρχισε μια τριετή Επανάσταση στην οποία νίκησε τους Μήδους και τους ενσωμάτωσε στον στρατό του για να μπορέσει να αποχτήσει ακόμη περισσότερα εδάφη.

Την εποχή του θανάτου του στον πόλεμο, μετά από 25 χρόνια, είχε πλέον επεκτείνει την Περσική Αυτοκρατορία του από τα ανατολικά όρια του Ινδού ποταμού στην Ινδία μέχρι τη λίμνη Αράλη, την Κασπία, τον Εύξεινο Πόντο και τη Μεσόγειο θάλασσα.

Στην Αυτοκρατορία περιλαμβανόταν η δυτική ακτή της Μικράς Ασίας, γνωστή ως Ιωνία, που την κατοικούσαν Έλληνες.

Ορισμένοι από αυτούς επαναστάτησαν για λίγο κατά των Περσών το 512 π.Χ. και ακόμη σοβαρότερα το 499 π.Χ.

Στην τελευταία περίπτωση, οι Έλληνες της Ιωνίας ζήτησαν βοήθεια από τις πόλεις-κράτη της Ελλάδας.

Η Αθήνα ανταποκρίθηκε με έναν στόλο είκοσι πολεμικών τριηρών και η Ερέτρια -στην Εύβοια- πρόσφερε άλλες πέντε. Παρά τη βοήθεια από τις ελληνικές πόλεις, η επανάσταση της Ιωνίας κατεστάλη συντόμως και ο Πέρσης ηγεμών Δαρείος ορκίστηκε να εκδικηθεί τις ελληνικές πόλεις για τη βοήθεια τους προς την επανάσταση.


Το 492 π.Χ. ο Δαρείος κατέκτησε τα βασίλεια της Θράκης και της Μακεδονίας στα βόρεια ελληνικά σύνορα.

Πριν καταφέρει, ωστόσο, να επιτεθεί στον νότο, μια θύελλα κατέστρεψε τον στόλο του.

Δυο χρόνια αργότερα (ορισμένες πηγές αναφέρουν μόνο ένα έτος) οι Πέρσες επέστρεψαν και κατέλαβαν γρήγορα την Ερέτρια, την οποία έκαψαν.

Μια περσική δύναμη από περίπου 20.000 πεζούς και 1.000 ιππείς αποβιβάστηκε ακολούθως στην πεδιάδα του Μαραθώ να, σαράντα χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Αθήνας.

Οι Πέρσες ήλπιζαν να εμποδίσουν τους Έλληνες οχυρώνοντας την Ερέτρια, ενώ συγχρόνως περίμεναν να φθάσει ο υπόλοιπος στρατός και στόλος τους.

Η Αθήνα απάντησε με στρατό 10.000 ανδρών ενισχυμένο με 1.000 ακόμη στρατιώτες από τις Πλαταιές. Ο Αθηναίος διοικητής έστειλε έναν δρομέα στη Σπάρτη ζητώντας βοήθεια.

Ο νεαρός αγγελιαφόρος Φειδιππίδης λέγεται ότι έτρεξε 230 χιλιόμετρα σε δύο ημέρες, αλλά οι Σπαρτιάτες απάντησαν ότι δεν μπορούσαν να πολεμήσουν, για θρησκευτικούς λόγους, πριν από την επόμενη πανσέληνο.

Ο Φειδιππίδης έκανε άλλες δύο ημέρες για να επιστρέψει στον Μαραθώνα με την αρνητική απάντηση.

Επί εννέα ημέρες οι Έλληνες και οι Πέρσες ήταν παρατεταγμένοι σε δυο μεγάλες γραμμές στην πεδιάδα που είχε μήκος τρία περίπου χιλιόμετρα, αλλά καμιά πλευρά δεν ήθελε να επιτεθεί και να χάσει έτσι το πλεονέκτημα της άμυνας. Οι Έλληνες περίμεναν τους Σπαρτιάτες και οι Πέρσες τον υπόλοιπο στρατό τους από την Ερέτρια.

Ένα πρωί στα μέσα Σεπτεμβρίου ο Έλληνας διοικητής Μιλτιάδης πρόσεξε ότι το περσικό ιππικό δεν βρισκόταν πλέον στην πεδιάδα.

Ορισμένες μαρτυρίες θεωρούν ότι οι ιππείς βρίσκονταν σε αναγνωριστική πορεία προς την Αθήνα, ενώ άλλες υποστηρίζουν ότι ίσως είχαν πάει να προμηθευτούν φρέσκο νερό.

Εν πάση περιπτώσει, το περσικό ιππικό απουσίαζε και το ελληνικό πεζικό εκμεταλλεύθηκε την ευκαιρία.

Ο Μιλτιάδης διέταξε επίθεση, αρχικά με αργό βηματισμό και εν συνεχεία με τρέξιμο όταν οι στρατιώτες του έφθασαν εντός ακτίνας βολής των Περσών τοξοτών.

Οι Έλληνες, οπλισμένοι με ξίφη, δόρατα και ασπίδες, χτύπησαν πρώτα τις περσικές πτέρυγες τις οποίες απώθησαν μέχρι να αρχίσει να καλύπτεται το κενό από τους συμπολεμιστές τους.

Ο Μιλτιάδης έστειλε και άλλους στρατιώτες κατά των περσικών πτερύγων, οι οποίοι ανάγκασαν το εχθρικό κέντρο σε άτακτη υποχώρηση μέχρι την παραλία. Οι Έλληνες σκότωσαν πολλούς Πέρσες και αιχμαλώτισαν επτά εχθρικά πλοία που προσπαθούσαν να διασώσουν τους πανικόβλητους Πέρσες στρατιώτες.

Στο τέλος της ημέρας, πάνω από 6.000 Πέρσες βρίσκονταν νεκροί στην πεδιάδα του Μαραθώνα, ενώ οι ελληνικές απώλειες ήταν 192 άνδρες. Δυο μικρές Ελληνικές πόλεις είχαν νικήσει τη μεγάλη Περσική Αυτοκρατορία.

Όταν έφθασαν τελικά οι Σπαρτιάτες, λίγο μετά το τέλος της μάχης, δεν μπόρεσαν παρά να θαυμάσουν το επίτευγμα των συμπατριωτών τους.

Ωστόσο, δεν υπήρχε χρόνος για πανηγυρισμούς.

Ο Μιλτιάδης ήξερε ότι οι διασωθέντες Πέρσες και οι εφεδρείες τους θα ξεκινούσαν για την ανυπεράσπιστη Αθήνα.

Έτσι οι Αθηναίοι άρχισαν μια γρήγορη πορεία για την πόλη τους. Έφθασαν εκεί λίγες μόλις ώρες πριν από τους Πέρσες οι οποίοι, όταν είδαν να τους περιμένει ο ίδιος στρατός που τους είχε νικήσει κοιτά κράτος στον Μαραθώνα, γύρισαν τα πλοία τους προς την Περσία.

Ο Μαραθών, συμφώνως προς τα γραπτό του Ηροδότου και άλλων συγγραφέων, πολύ σύντομα θεωρήθηκε η πρώτη μεγάλη και αποφασιστική νίκη της ιστορίας.

Οι λεπτομέρειες της μάχης επιζούν και επηρεάζουν ακόμη και σήμερα τόσο τους λογίους όσο και διάφορα γεγονότα.

Για παράδειγμα, η ιστορία του στρατιώτη που έτρεξε σαράντα χιλιόμετρα μέχρι την Αθήνα για να αναγγείλει τη νίκη έχει διαιωνιστεί σαν ένα αγώνισμα των Ολυμπιακών Αγώνων με την ονομασία μαραθώνιος,

Ο Μαραθών έγινε σύμβολο των εξαιρετικών επιτευγμάτων, αφού η μάχη υπήρξε αποφασιστική εκείνη την εποχή. Ωστόσο, δεν ήταν εξίσου σημαντικός με τη ναυμαχία της Σαλαμίνας δέκα χρόνια αργότερα, η οποία τερμάτισε οριστικά την περσική επιθετικότητα εναντίον της Ελλάδας.

Εν τούτοις, ο Μαραθών υπήρξε αποφασιστική καμπή στον τερματισμό των επιθέσεων της Ανατολής εναντίον της Δύσης.

Ήταν η πρώτη μεγάλη νίκη της Ευρώπης επί της Ασίας και από τον σπόρο που έπεσε στον Μαραθώνα φύτρωσαν οι μελλοντικοί πολιτισμοί της Ελλάδας και της Δύσης. 

πηγή ellinilatris.